شهر باستانی و تاریخی سمرقند و بخارا جزو جدایی ناپذیر تاریخ فرهنگ و ادب و تمدن ایرانی است در حکایات و سفرنامه های ایرانی ردپای این دو شهر بسیار دیده می شود سمرقند در کوران حوادث تاریخی این پستی و بلندی های زیادی را به خود دیده است و بارها پایتخت تمدن و فرهنگ ایران زمین بوده است برای آشنایی با این شهر تاریخی متن زیر را تقدیم شما می کنیم.
وب سایت همشهری شش و هفت – فاطمه عسگری آزاد: «ما سفر می کنیم نه برای اینکه از تنهایی مان گذر کنیم/ بادهای داغ قلب های آتشین ما را خنک می کند/ برای آرزوی داشتن تمام آن چیزی که نباید دانست/ ما جاده طلایی به سمرقند را طی می کنیم »جیمز الروی فلکر تنها یکی از صدها شاعر مشهوری است که در طول قرن ها از سمرقند گفته و سروده است. سمرقند در طول تاریخ با القاب مختلفی مانند «خورشید تابان کره زمین»، «رم مشرق زمین» و «گوهر گران بهای دنیای اسلام» خوانده می شد و همواره مورد توجه هنردوستان و دانشمندان بوده است.
شهری که بیش از ۲ هزار و ۵۰۰ سال سابقه تاریخی دارد و بنابر شواهد تاریخی بر بقایای فرو ریخته شهر ماراکندای یونانیان ساخته شده است. اگر یک بعد از ظهر در میدان ریگستان قدم بزنید و به ساختمان هایی که زمانی افسانه های شهرسازی دنیا محسوب می شدند نگاه کنید در خواهید یافت که چرا سمرقند را مرکز رنسانس اسلامی می نامیدند. دومین شهر بزرگ ازبکستان در سال ۲۰۰۱ در فهرست میراث فرهنگی جهان قرار گرفت و همین امر باعث افزایش علاقه توریست ها برای سفربه شهر شد.
در قسمت جنوبی سمرقند در اطراف کوه های زرافشان شهر کوچکی است که زادگاه تیمور لنگ بود. تیمور که توانسته بود نیمی از جهان را به تصرف خود درآورد این شهر را پایتخت جدید خود خوانده بود و تمام هنرمندان را از اقصی نقاط دنیا برای ساختن زیباترین شهر به این نقطه آورد.
هنوز بقایای ساختمان های عظیم الجثه آن دوران در این منطقه پابرجاست، از جمله کتیبه ای که با خط کوفی روی آن نوشته:« سلطان سایه خداست» و در ۴۵ متری سردر کاخ نصب شده است. نام هیچ شهری برای مسافران قدیمی جاده ابریشم به اندازه سمرقند خاطره انگیز نبوده است. در زمان اتحاد جماهیر شوروی پارک ها، خیابان های پهن و بناهای مدرنی در سمرقند ساخته شد که جلوه مدرن شهر را به نمایش می گذارد. برای تماشای بناهای تاریخی، بازار رنگارنگ کهن و سحر و جادوی هنرمندانه این شهر باید حتما سمرقند را ببینید.
چگونه برویم؟
برای اخذ روادید ازبکستان حتما به برگه رزرو هتل نیاز دارید. بنابراین بهتر است قبل از هر چیزی به فکر رزرو آنلاین باشید. برای درخواست ویزای ازبکستان باید اصل پاسپورت، دوقطعه عکس سه درچهار و هزینه ویزا را همراه داشته باشید. سفارتازبکستان در تهران خیابان فرمانیه واقع شده است و برای اخذ ویزا حضور فرد ضروری نیست. برای رسیدن به سمرقند می توانید از طریق پرواز ایران ایر به تاشکند و سپس از آنجا به سمرقند بروید یا با استفاده از خطوط هوایی ترکیبی آذربایجان، بلاروس، امارات و ترکیش با هواپیمایی ازبکستان به فرودگاه سمرقند برسید.
تقویم سفر
برای سفر به سمرقند باید بیش از هر چیزی مساله شرایط آب و هوایی را در نظر بگیرید. بهترین زمان برای بازدید از سمرقند فصل بهار و پاییز است؛ اردیبهشت تا خرداد و شهریور تا پایان آبان ماه هوای این شهر معتدل و دلپذیر است. تابستان های سمرقند کوتاهند اما در این فصل هوا گرم و خشک بوده و زمستان های دومین شهر بزرگ ازبکستان بسیار سردند. در فصل پاییز می توانید با توجه به هوای عالی زمان زیادی را برای تماشای آثار باستانی اختصاص دهید و از سفرتان استفاده بهتری بکنید.
از پلوی بخارا تا سمبوسه های تنوری
شیرینی های ازبکستان مشهورند؛ از میوه های شیرین به خصوص خربزه گرفته تا نان های شیرینی. این شهر برای سال ها محل تفریح کسانی بود که برای روزهای طولانی در امتداد جاده بزرگ ابریشم از میان بیابان ها گذر کرده بودند. طعم گوشت خوب گوسفندهای این منطقه برای مسافران بسیار لذیذ بود. امروز هم مواد غذایی این شهر خوش طعم و منحصر به فرد است.
پلوی بخارای سمرقند که همراه گوشت، کشمش، هویج ، ادویه ها و ترشی سرو می شود یکی از غذاهایی است که نباید در طولسفرتان از دست بدهید. برای خوردن این غذا به رستوران« بدونالی پلو» بروید که در خیابان مختوم قلی قرار دارد. سامسا غذای محلی مردم سمرقند است که از خمیر و گوشت خوابیده شده در پیاز آبدار و ادویه و سبزی های مخصوص تهیه می شود. برای خوردن یکی از بهترین سامساهای شهر باید سری به رستوران چایخانه در خیابان وحید عبد الله بزنید.
اگر به این رستوران رفتید حتما سمبوسه های پخته شده در تنور آن را هم امتحان کنید.
تاکسی و پیاده روی
برای گردش در سمرقند انتخاب های زیادی ندارید وسایل حمل و نقل عمومی این شهر برای توریست ها چندان مناسب نیستند. بنابراین باید به تاکسی و پاهایتان اعتماد کنید. در منطقه قدیمی شهر بسیاری از نقاط دیدنی در نزدیکی هم قرار دارند بنابراین نیازی نیست برای دیدن آنها تاکسی بگیرید. اگر قصد دارید به دیدن جاذبه های اطراف سمرقند بروید می توانید به تورهای محلی اتکا کنید. تاکسی در سمرقند ارزان است و از آنجایی که زبان رسمی فارسی است برای رساندن منظورتان دچار مشکل نخواهید شد.
عاشورا در سمرقند
شهر بخارا و سمرقند از قرن سوم هجری به عنوان مراکز مهم تدریس علوم اسلامی شناخته می شدند و از همان زمان سوگواری امام حسین(ع) در این شهرها به شکل پرشوری برگزار می شده است. بسیاری از مردم این دو شهر از نوادگان سادات علوی هستند و با تمام تحولاتی که در این منطقه صورت گرفته همچنان به آداب و رسوم و سنت های قدیمی ایرانی- اسلامی خود پایبند هستند.
در زمان اتحاد جماهیر شوروی برگزاری هر گونه آیینی برای بزرگداشت عاشورا ممنوع بود و همین باعث شد مردم این شهر مناسک مربوط را به صورت پنهان برگزار کنند اما پس از فروپاشی شوروی بار دیگر برگزاری مراسم عزاداری در سمرقند رواج یافت.
در سمرقند مثل بسیاری از شهرهای دیگر دنیا مردم رسم دارند در دهه محرم جامه سیاه بر تن کنند و دسته های سینه زنی و زنجیر زنی به راه بیندازند. جالب اینکه در عزاداری سالار شهیدان شیعیان و اهل سنت در کنار هم شرکت می کنند. در مساجد سمرقند در دهه اول محرم ذکر یاحسین(ع) بر لب همه است و مراسم نذری که به نام خرج امام مشهور است با پخش شوربا و آش پلوی مخصوص رواج دارد.
درمراسم نوحه خوانی که در مساجد شیعه برگزار می شود یادآوری ظلم و ستمی که در کربلا برخاندان پیامبر(ص) رفت صورت می گیرد. همچنین مانند ایران حسینیه هایی مخصوص مراسم این دهه برپا می شود. شهر سمرقند در این دهه حال و هوای به خصوصی دارد که برای شیعیان حسین(ع) آشناست.
بهترین مکان اقامت
از هتل های سمرقند انتظار لوکس بودن نداشته باشید، هتل های آن مثل بخارا شیک نیستند اما هتل های محدودی در شهر هستند که با استانداردهای هتلداری روز دنیا اداره می شوند. فراموش نکنید که سمرقند یک شهر تاریخی است بنابراین بهتر است از توقع تان بکاهید و از اقامت در یک هتل سنتی لذت ببرید.
بهترین هتل شهر
هتل گراند سمرقند بهترین هتل شهر است؛ گرچه ممکن است نمای بیرونی هتل چندان جذاب نباشد اما دکوراسیون داخلی هتل زیبا و سنتی است. تمام اتاق های این هتل که در قلب سمرقند واقع شده وسیع و مجهز به سیستم تهویه هواهستند. می توانید در رستوران های این هتل انواع غذاهای محلی و بین المللی را بیابید و در رستوران کلاسیک هنگام غذا خوردن به نوای موسیقی پیانوی عتیقه هتل گوش دهید. آرامگاه تیمور یا گور امیر در دو کیلومتری هتل قرار دارد و ایستگاه قطار و فرودگاه از هتل با ماشین هشت دقیقه فاصله دارد. برای اقامت در این هتل چهار ستاره باید شبی ۱۰۰ دلار پرداخت کنید.
تور سمرقند
نمای بی نظیری از سمرقند
هتل ملکه سمرقند بین قسمت جدید و قدیم شهر واقع شده و می توانید تحول شهر در طول قرن ها را از بالکن اتاق تان تماشا کنید. دکوراسیون این هتل خاص و در نوع خود منحصر به فرد است علاوه بر این راحتی مهمانان دغدغه طراحان هتل بوده است.می توانید با پیاده روی دو دقیقه ای به گور امیر برسید.
رستوران ملکه با طراحی شرقی با انواع غذاهای ازبکستانی از مهمانان پذیرایی می کند ضمن اینکه می توانید غذایتان را در تراس با نمای زیبایی رو به شهر افسانه ای میل کنید. قیمت اقامت در این هتل سه ستاره شبی ۶۰ دلار است.
هتلی سنتی
هتل کاروان در بخش قدیمی شهر سمرقند واقع شده و یکی از بهترین انتخاب ها برای کسانی است که دوست دارند در هتل سنتی در قلب سمرقند اقامت کنند. از هتل تا ریگستان ۱۰ دقیقه پیاده راه است و تمام جاذبه های تاریخی شهر در نزدیکی هتل قرار دارند.
تمام اتاق ها با دکوراسیون شرقی مبلمان شده اند و یک دستگاه تلویزیون در اتاق ها موجود است. غذاهای محلی را در حالی که محو تماشای نقاشی های دیواری رستوران روباز هستید میل کنید. قیمت اقامت در این هتل شبی ۴۰ دلار است.
مسافرخانه بی بی
مسافرخانه بی بی خانوم در سمرقند از آن دست مکان های دوست داشتنی و سنتی است که برای توریست ها جذابیت زیادی دارد. این مسافرخانه با دکوراسیون سنتی تزیین شده و تمام کارکنان آن برخوردی دوستانه با مهمانان دارند. اینترنت بی سیم در این مجموعه رایگان است و مهمانان می توانند از رستورانی که غذاهای محلی می پزد استفاده کنند. تمام اتاق ها مجهز به حمام خصوصی و نظافت این مکان در سطح بسیار خوبی قرار دارد. قیمت کرایه یک شب اتاق در این مسافرخانه برابر با ۲۵ دلار است.
۷۲ ساعت در دومین شهر بزرگ ازبکستان
سمرقند با آثار تاریخی از قرون وسطی و معماری منحصر به فرد یکی از خزانه های فرهنگی مردمان مشرق زمین است. گرچه سمرقند مدرن با تصویر قرون وسطایی خود بسیار متفاوت است اما هنوز گنبدها، برج ها و قوس های ساختمان های باشکوه آن در نور خورشید درخشان هستند و چشمان هر بیننده ای را مسحور می کنند. سفر به سمرقند مانند ورق زدن صفحات یک کتاب قدیمی است که روایتگر شهری است که چهارراه فرهنگ های دنیا محسوب می شده است.
بناهای تیموری
در زمان حکومت تیمور لنگ شهر سمرقند پایتخت امپراتوری عظیم او به شمار می رفت و تیمورلنگ تمام تلاش خود را برای ساختن این شهر به بهترین نحو ممکن به کار بست. بناهای به جای مانده از آن دوران بخش عظیمی از آثار تاریخی سمرقند را تشکیل می دهند.
مسجد بی بی خانم
گنبد باشکوه آبی رنگ مسجد بی بی خانم یکی از جاذبه های ارزشمند سمرقند است. با وجود اینکه سمرقند مساجد زیبایی داشت اما سلطان دوست داشت که مسجدی به نام سوگلی محبوب خود بسازد و آن را به زیباترین مسجد شرق تبدیل کند. صدها نفر از معماران، نقاشان و سازندگان برای ساخت این مسجد در مدت پنج سال به کار گرفته شدند و مسجد به سرعت ساخته شد. ایده معمار اصلی برای ساخت چنین بنای باشکوهی در آن زمان بیش از حد جسورانه بود و چند سال پس از ساخت آن قسمتی از مسجد فرو ریخت. این مسجد در دوران مختلف مورد بازسازی قرار گرفت.
آرامگاه تیمور
گور امیر یا آرامگاه تیمور در سال ۱۴۰۴ در بخش جنوب غربی سمرقند ساخته شد. این مجموعه باشکوه شامل یک خانقاه، مدرسه محمد سلطان( برادر زاده تیمور) و مقبره خود تیمور و فرزندانش است. مدرسه یک ساختمان کوچک با حیاط معمولی است که برای آموزش علوم به کودکان به کار می رفته است.
خانقاه روبه روی مدرسه با یک سالن مرکزی و اتاق هایی قرار گرفته است. هر دوی این ساختمان ها به دستور محمد سلطان ساخته شده بودند تا مرکز آموزش اسلامی باشند اما مرگ ناگهانی او در سال ۱۴۰۳ باعث تغییر کاربری در ساختمان شد. بعد از مرگ محمد سلطان، اندوه تیمور تسلی ناپذیر بود و به همین خاطر دستور داد تا نوه محبوبش را در اتاقی گوشه مدرسه دفن کنند و بلافاصله ساخت مقبره شروع شد.
آرامگاه روح آباد
آرامگاه روح آباد که به دستور تیمور در سال ۱۳۸۰ ساخته شده در حقیقت مقبره ای است روی قبر عارف اسلامی شیخ برهان الدین ساغرجی. با وجود اینکه او در چین فوت کرد اما بنا بر وصیتش جسد او به سمرقند آمد تا در کنار قبر نورالدین بصیر به خاک سپرده شود. بنای ساخته شده در اطراف قبر این عارف نشانه توجه پادشاه به اوست.
سمرقند قرون وسطی
شهر سمرقند بیش از دو هزار و ۵۰۰ سال سابقه دارد. بقایای به جای مانده از قرون وسطی در این شهر بسیار ارزشمند هستند.
مروارید آسیای مرکزی
میدان ریگستان که مروارید آسیای مرکزی نامیده می شود در بین زیباترین میدان های تاریخی جهان می درخشد. در طول قرون مختلف این میدان مرکز سمرقند به شمار می رفته است. در گذشته رودخانه ای در اطراف این میدان وجود داشت اما به مرور زمان رودخانه خشک شد و شن های زیادی اطراف محوطه را گرفت. در قرن ۱۵ بود که مدرسه دینی برای اولین بار در این محوطه ساخته شد و به مرور این میدان به مرکز شهر تبدیل شد . یکشنبه بازار و مراسم رژه در همین مکان برگزار می شد.
شاه زنده
کمی دورتر از مسجد بی بی خانم یکی از اسرارآمیزترین بناهای معماری سمرقند به نام «شاه زنده» قرار گرفته است. این مجموعه از ۱۱ آرامگاه مختلف که در قرون وسطی ساخته شده تشکیل شده است. تمام این بناها در ترکیبی منحصر به فرد معماری زیبایی را تشکیل داده اند. شاه زنده در حقیقت محل دفن سلاطین و دانشمندان سمرقند بوده است.
مقبره «قتم بن عباس» از قدیمی ترین مقبره های این مجموعه است همان کسی که برای تبلیغ دین اسلام به سمرقند آمد و در جنگی شهید شد. در مورد شهادتش روایت های مختلفی بر سر زبان هاست اما مردم به دلیل علاقه زیاد او را شاه زنده خواندند و برایش مقبره ای زیبا ساختند.
تپه افراسیاب
تپه افراسیاب در سمت شمال سمرقند واقع شده؛ منطقه ای باستانی که قدمت آن به هفت قرن پیش از میلاد بر می گردد. در مورد این تپه افسانه های بسیاری بر سر زبان هاست اما چیزی که مسلم است این است که این منطقه در سال ۱۲۲۰ توسط نیروهای مغول به طور کامل تخریب شده است.
در حفاری های نوین از این منطقه مشخص شد که در تپه افراسیاب قلعه و یک شهر وجود داشته و بقایایی از محله های مسکونی و صنایع دستی مربوط به دوران پیش از میلاد مسیح به چشم می خورد. موزه افراسیاب که در این منطقه قرار دارد از آثار کشف شده در این مکان نگهداری می کند.
ماجراجویی
شهر سمرقند پر از افسانه و داستان های قدیمی است؛ لذت کشف شهری را که زمانی قلب راه ابریشم بوده نباید از دست بدهید.
پیشرفته ترین رصد خانه قرون وسطی
رصد خانه الغ بیگ که در تپه چوپان آتا واقع شده است، در سال ۱۴۲۸ به دستور مستقیم الغ بیگ برای انجام امور نجومی ساخته شد. این رصد خانه دارای سه طبقه بوده و ساختمان دایره ای شکل آن با ۳۰ متر ارتفاع ساخته شده است.
این رصدخانه در آن زمان پیشرفته ترین مکان برای ستاره شناسان به شمار می رفت و منجمان بزرگ جهان در این مکان رفت و آمد می کردند. رصدخانه بیگ در قرن ۲۰ توسط باستان شناسی به نام ویاتکین کشف شد.
بازار سنتی
در نزدیکی مسجد بی بی خانم بازاری قرار دارد که قدمت آن از مسجد بسیار بیشتر است و هنوز هم اصالت قدیمی خود را حفظ کرده است. در این بازار شما با کوهی از میوه های تازه و خشک، قرص های نان تازه، دانه ها و غلات گیاهان عجیب و غریب، ترشی جات، آجیل و لباس های خانگی مواجه می شوید. این بازار حتی در زمان حکومت اتحاد جماهیر شوروی برپا بود و در تمام این سال ها برای توریست ها جذابیت خود را حفظ کرده است.
مدرسه شیردار
مدرسه شیردار در سال ۱۶۱۹ روبه روی مدرسه الغ بیگ ساخته شده است. معمار این مدرسه عبدالجبار نام دارد و آن را با الهام از مسجد شیخ لطف الله اصفهان ساخته است. نقاشی های زیبای دیوارهای این مدرسه شیرهای در حال شکار آهو را نمایش می دهند. این مسجد دو طبقه، چهارایوان و ۴۸ غرفه دارد و در ابتدای قرن ۲۰ بازسازی هایی با حفظ اصالت بنا در آن انجام شده است.
سایت انگلیسی زبان ما : (کلیک کنید)
وبلاگ : (کلیک کنید)
Visitor Rating: 5 Stars
سلام میشه لینک داخل مطلبو چک کنید.برای
من مشکل داشت.ممنون