این تئاتر در جهان مشهور است و علاقه مندان در هر نقطه ای از جهان، مشتاق بازدید آن هستند. این تئاتر تاریخچه ای طولانی دارد. تاریخ تشکیل نخستین تئاتر حرفه ای مسکو به سال ۱۷۷۶ میلادی می رسد، تا این تاریخ در شهر گروه های جداگانه که اکثراً خارجی بودند، به نمایش می پرداختند. ابتکار ایجاد گروه دائمی نمایش در مسکو، به شاهزاده پتر اورسوف تعلق دارد، کسی که به هنر تئاتر عشق بی پایان داشت و پول زیادی در این راه خرج کرد. کار عملی گروه جدید تئاتر مسکو در ژوئن ۱۷۷۶ آغاز شد. از قضا، اولین شب نمایش به دلیل بی توجهی کارمندان، آتش-سوزی مهیبی در تئاتر رخ داد و طی چند ساعت ساختمان کاملاً خاکستر گردید.
به سبب خسارات جبران ناپذیری که به ساختمان و تأسیسات تئاتر مذکور وارد آمد، اورسوف از مدیریت و اداره تئاتر محروم و امتیاز وی لغو گردید.
ساختمان جدید بالشوی تئاتر مسکو در سه طبقه، طی مدت ۵ ماه با کمک های مالی دولتی بنا گردید. ساختمان بالشوی تئاتر مسکو به کوچه پتروفسکی ختم می شد که به همین سبب، نام تئاتر پتروفسکی را به خود گرفت. تئاتر پتروفسکی در ۳۰ دسامبر ۱۷۸۰ گشایش یافت و در سال ۱۷۸۷، سالن بزرگ بالماسکه نیز به آن اضافه شد که ۴۰ متر قطر داشت. این سالن حدود دوهزار نفر ظرفیت داشت. بعدازظهر روز هشتم اکتبر ۱۸۰۵ تئاتر برای دومین بار آتش گرفت و خسارت جبران ناپذیری به آن وارد گردید.
تئاتر پتروفسکی از سال ۱۸۰۶ به تشکیلات سلطنتی ملحق و به این ترتیب به یک اداره دولتی تبدیل شد. تعمیر آن به سرعت شتاب گرفت و سرانجام در روز ۱۳ آوریل ۱۸۰۸ رسماً افتتاح شد. تئاتر در سال ۱۸۱۲ در آتش جنگ با ناپلئون نابود شد و در ماه می ۱۸۱۶ کار بر روی طرح جدید شهر مسکو به پایان رسید و کمیسیون بازسازی نسبت به تجدید بنا و حتی افزایش مساحت تئاتر پتروفسکی رای داد.
روز ۱۷ ژانویه ۱۸۲۵ ساختمان جدید تئاتر پتروفسکی افتتاح شد. طرح ساخت بنای جدید بین مهندسین ساختمانی به مسابقه گذاشته شد و طرح رئیس آکادمی آندری میخایلف در میان همه آنها برنده شناخته شد. مسئولیت معماری ساختمان تئاتر جدید به عهده معمار مشهور ژوزف بویوف یکی از استادان برجسته کلاسیک روسی نیمه دوم قرن نوزدهم گذاشته شد. سالن تماشاچیان سه هزار نفر گنجایش داشت، صحنه دو پرده داشت، یکی پرده جلو و یکی هم دور که با ستاره ها و به شکل نجومی ۱۲ ماه سال آراسته شده بود. عظمت تئاتر، هر کسی را به حیرت می-انداخت. این تئاتر که بعد از تئاتر میلان بزرگترین تئاتر اروپا به شمار می رفت به نام تئاتر بزرگ پتروفسکی (بالشوی پتروفسکی) نامیده شد.
در هوای تیره صبح ۱۱ مارس ۱۸۵۳ به دلایل نامعلوم آتشی عظیم با شعله های وحشتناک، بالشوی تئاتر را در برگرفت. شعله های سرکش، در یک چشم به زدن همه چیز را به خاکستر تبدیل کرد.برای طرح بازسازی مسابقه ای دیگر طرح شد. در این مسابقه معماران بزرگ آن زمان همچون کتون، کافوس و انکوتین شرکت کردند که طرح کافوس برنده شد.
در بازسازی بالشوی تئاتر مسکو ، ارتفاع و وسعت پرده و دیگر بخش ها افزایش یافت به طوری که به بزرگترین تئاتر دنیا مبدل شد. آخرین نمایشنامه در بالشوی تئاتر سلطنتی در ۲۸ فوریه ۱۹۱۷ بر روی صحنه رفت و با به قدرت رسیدن کمونیست ها تعطیل شد. دو سال پس از انقلاب رهبران تئاتر در ۱۲ اکتبر ۱۹۱۹ جلسه ای را تشکیل دادند و در آن موضوع تعطیل نمودن تئاترهای مسکو را طرح کردند که با اکثریت آرا تایید و از جمله بالشوی تئاتر مسکو تعطیل شد. در ماه آوریل ۱۹۲۰، خانم مالینوفسکا به مدیریت بالشوی تئاتر مسکو تعیین گردید. این خانم با تلاش فراوان توانست زندگی تئاتر و گروه هنری آن را از نابودی نجات دهد. او به شخص لنین مراجعه نمود و متقاعدش ساخت که بالشوی تئاتر مسکو فعالیت خود را از سرگیرد. در دوم نوامبر کارمندان بالشوی تئاتر مسکو تصمیم گرفتند نخستین دوره تئاتر بعد از انقلاب اکتبر را آغاز کنند. در بین تماشاچیان تئاتر، چهره های جدید، کارگر و نظامی هر روز زیادتر می شدند. اینان کسانی بودند که در گذشته حتی تصور نمی کردند که در لژهای مخصوص بنشینند. در تشکیلات بالشوی تئاتر، کمیسیون ویژه برای فروش بلیت های ارزان قیمت برای نظامیان، کارگران و محصلین تشکیل شد.
یک حادثه ناگوار و فراموش نشدنی:
ساعت ۴ روز ۲۸ اکتبر ۱۹۴۱ یک هواپیمای جنگنده آلمانی بمبی ۵۰۰ کیلویی را بر روی بالشوی تئاتر مسکو پرتاب کرد. این بمب خسارات بسیار زیادی به تئاتر وارد ساخت. در فوریه ۱۹۴۲ گروهی از هنرمندان هنرهای تجسمی به رهبری کورینه بازسازی قسمت های خسارت دیده را آغاز کردند. آنها هر روز ۱۰ تا ۱۲ ساعت فعالیت داشتند و طی ۲۴۰ روز، با وجود شرایط دشوار جنگی، سرما و گرسنگی توانستند کار خود را به انجام برسانند. امروزه بالشوی تئاتر به عنوان یکی از مشهورترین و عظیم ترین تئاترهای جهان همچنان فعالیت دارد.
سایت رسمی بالشوی تئاتر مسکو : www.bolshoi.ru/en